هرآنچه که باید از زخم بستر بدانید!
فایل صوتی مقاله
زخم بستر چیست؟
زخم بستر، که به آن زخم فشاری نیز گفته می‌شود، عارضه‌ای ناشی از فشار ممتد بر نواحی از بدن است که بر روی استخوان قرار دارند. این فشار طولانی‌مدت، جریان خون را در آن ناحیه مختل کرده و منجر به آسیب به پوست و بافت‌های زیرین آن می‌شود.
افراد در معرض خطر ابتلا به زخم بستر، اغلب قابلیت تحرک محدود دارند و به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت می‌مانند، مانند:
علائم و نشانه های اولیه زخم بستر
آشنایی با علائم اولیه، کلید پیشگیری و تشخیص زودهنگام این عارضه دردناک است. در این مقاله، به بررسی دقیق علائم رایج می‌پردازیم تا به شما در شناسایی و اقدام به موقع یاری برسانیم با وان طب همراه باشید.
نکات کلیدی
معاینه منظم: به طور مرتب پوست خود را به ویژه در نواحی مستعد زخم بستر مانند پاشنه پا، دنبالچه، لگن و تیغه‌های شانه، به دقت معاینه کنید.
مشاهده ظرافت‌ها: به دنبال هرگونه تغییر در ظاهر پوست، از جمله قرمزی، درد، گرمی، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و یا تغییرات در بافت باشید.
اقدام به موقع: در صورت مشاهده هر یک از علائم اولیه، بلافاصله به پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع می‌تواند از پیشرفت و عوارض جانبی جدی آن جلوگیری کند.
زخم بستر در کدام نقاط بدن شکل می‌گیرد؟
آشنایی با علائم اولیه، کلید پیشگیری و تشخیص زودهنگام این عارضه دردناک است. در این مقاله، به بررسی دقیق علائم رایج می‌پردازیم تا به شما در شناسایی و اقدام به موقع یاری برسانیم با وان طب همراه باشید.
نقاط کمتر شایع
علاوه بر نواحی ذکر شده، زخم بستر می‌تواند در سایر نقاط بدن که تحت فشار مداوم قرار می‌گیرند نیز ایجاد شود، مانند:
- زانوها
- مچ پا
- آرنج
- پشت سر
- گوش‌ها
- استخوان‌های گونه
علت ایجاد زخم بستر
عوامل متعددی می توانند خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش دهند، از جمله:
- سن: افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض ابتلا به زخم بستر هستند. زیرا پوست با افزایش سن نازک تر و شکننده تر می شود و همچنین افراد مسن ممکن است مشکلات گردش خون داشته باشند که خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش می دهد.
- بی تحرکی: افرادی که نمی توانند به طور منظم حرکت کنند یا موقعیت خود را تغییر دهند، بیشتر در معرض ابتلا به زخم بستر هستند. این شامل افرادی است که بستری هستند، افرادی که در صندلی چرخدار هستند و افرادی که سکته مغزی یا آسیب نخاعی دارند.
- ضعف عضلانی: افراد ضعیف عضلانی ممکن است نتوانند به اندازه کافی وزن خود را تحمل کنند و در نتیجه به پوست خود فشار وارد کنند. این می تواند به دلیل شرایطی مانند دیستروفی عضلانی، بیماری های عصبی عضلانی یا ضعف ناشی از بی تحرکی باشد.
- مشکلات گردش خون: شرایطی مانند دیابت، بیماری عروقی محیطی و بیماری قلبی می تواند جریان خون را به پوست کاهش دهد و خطر ابتلا را افزایش دهد.
- سوء تغذیه: سوء تغذیه می تواند پوست را ضعیف تر کند و آن را بیشتر در برابر آسیب و زخم بستر آسیب پذیر کند. این می تواند به دلیل کمبود مواد مغذی مانند پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی باشد.
- کاهش حس: افراد مبتلا به شرایطی که باعث از دست دادن حس می شود، مانند نوروپاتی دیابتی، ممکن است متوجه نشوند که به پوست خود فشار وارد می کنند و در نتیجه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم بستر هستند.
- چاقی: افراد چاق فشار بیشتری به پوست خود وارد می کنند، به خصوص در نواحی پرفشار مانند باسن، پاشنه پا و پشت.
- بی اختیاری: بی اختیاری ادرار یا مدفوع می تواند پوست را مرطوب و تحریک کند و آن را بیشتر در برابر آسیب و زخم بستر آسیب پذیر کند.
- مصرف دارو: برخی از داروها، مانند کورتیکواستروئیدها، می توانند پوست را نازک تر کنند و آن را بیشتر در برابر زخم بستر آسیب پذیر کنند.
- جراحی: افراد پس از جراحی، به خصوص جراحی های بزرگ، بیشتر در معرض ابتلا به زخم بستر هستند.
مراحل یا استیج های زخم بستر
تشریح مراحل زخم بستر : سفری از قرمزی تا عفونت عمیق
مرحله یک: قرمزی هشدار دهنده
در اولین مرحله زخم بستر، پوست در ناحیه تحت فشار قرمز می‌شود. این قرمزی ممکن است با درد، گرما یا احساس سوزن سوزن شدن همراه باشد. در این مرحله، پوست ظاهری سالم دارد و آسیب به طور بالقوه برگشت‌پذیر است.
مرحله دو: زخم جزئی، زنگ خطری جدی‌تر
با پیشرفت زخم بستر، شاهد ایجاد زخم‌های جزئی پوستی در ناحیه آسیب‌دیده هستیم. این زخم‌ها می‌توانند صورتی، قرمز یا عمیق باشند و نشان‌دهنده از دست رفتن بخشی از ضخامت پوست هستند. علائم این مرحله نیز شامل درد، گرما یا سوزن سوزن شدن در محل زخم می‌شود. با مراقبت و درمان مناسب، زخم‌های مرحله 2 قابل بهبود هستند.
مرحله سه: زخم عمیق، نبردی سخت برای ترمیم
زخم‌های عمیقی هستند که تمام ضخامت پوست را درگیر می‌کنند. در این مرحله، ممکن است چربی یا عضله در محل زخم قابل مشاهده باشد. درد، گرما یا سوزن سوزن شدن همچنان در این مرحله وجود دارد. بهبودی زخم‌های مرحله 3 دشوارتر است و ممکن است نیاز به مداخلات جراحی داشته باشد.
مرحله چهار: عفونت عمیق، وضعیتی وخیم شدیدترین نوع زخم بستر
این زخم‌ها عمیق بوده و تمام ضخامت پوست را از بین می‌برند و به عضلات یا استخوان‌ها نیز نفوذ می‌کنند. علائم این مرحله شامل درد، گرما یا سوزن سوزن شدن و همچنین ترشحات چرکی از زخم است. بهبودی زخم‌های مرحله 4 بسیار چالش‌برانگیز است و اغلب نیازمند جراحی است.
پانسمان های نوین و درمان زخم بستر در هر مرحله
برای درمان زخم بستر در هر مرحله بهتر هست که از پانسمان های زیر استفاده کنید؛ اما به این نکته توجه ویژه ای داشته باشید که این اطلاعات صرفا جهت آشنایی بیشتر شما با انواع پانسمان های نوین و استیج های زخم بستر می‌باشد و به هیچ عنوان ترویج خود درمانی نیست؛ لطفا در صورت مشاهده علائم و نشانه های زخم بستر در هر مرحله ابتدا با پزشک مشورت کنید؛ همچنین می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان و درمان زخم بستر با مشاورین وان طب تماس بگیرید و یا با پر کردن فرم زیر اطلاعات خود را برای ما ارسال کنید تا درمانگران و مشاورین زخم وان طب در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
زخم بستر به چهار مرحله طبقه‌بندی می‌شود که هر مرحله نیاز به درمان خاص خود را دارد:
عکس از مراحل زخم بستر از شکل گیری تا درمان با پانسمان های نوین وان طب
برای پیشگری یا جلوگیری از ایجاد زخم بستر چه باید کرد
با اقدامات پیشگیرانه می توان از ایجاد زخم بستر جلوگیری کرد
- تغییر موقعیت مکرر: افراد بستری یا کم تحرک باید هر دو ساعت یکبار موقعیت خود را تغییر دهند.
- کاهش فشار: از تشک های مواج و بالش های مخصوص برای کمک به کاهش فشار در نواحی پرفشار استفاده کنید.
- مراقبت از پوست: پوست را تمیز و خشک نگه دارید و از مرطوب کننده استفاده کنید.
- بازرسی منظم پوست: پوست خود را به طور روزانه از نظر علائم زخم بستر بررسی کنید.
- تغذیه سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید تا به حفظ سلامت پوست خود کمک کنید.
- کنترل گردش خون: اگر شرایطی دارید که گردش خون شما را تحت تاثیر قرار می دهد، آن را با پزشک خود مطرح کنید.
خطرات و عوارض زخم بستر
علاوه بر درد و ناراحتی، زخم بستر می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی باشد
خطرات
- عفونت: زخم بستر می‌تواند به راحتی آلوده شود و منجر به عفونت شود که می‌تواند به بافت‌های عمیق‌تر گسترش یابد و حتی تهدید کننده زندگی باشد.
- مرگ بافت: فشار مداوم می‌تواند منجر به مرگ بافت (نکروز) در محل زخم شود.
- سرطان پوست: در موارد نادر، زخم بستر می‌تواند به نوعی سرطان پوست به نام سلول سنگفرشی تبدیل شود.
- مشکلات استخوان و مفاصل: زخم بستر در مفاصل می‌تواند منجر به آسیب به استخوان و مفاصل و در نهایت به محدودیت حرکتی شود.
- سپسیس: عفونت شدید ناشی از زخم بستر می‌تواند منجر به سپسیس شود، یک واکنش التهابی شدید در بدن که می‌تواند منجر به نارسایی ارگان و مرگ شود.
عوارض جانبی
درمان زخم بستر نیز می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد.
- درد: برخی از درمان‌ها، مانند دبریدمان (برداشتن بافت مرده) یا پیوند پوست، می‌توانند دردناک باشند.
- عفونت: هر گونه روشی که شامل شکستن پوست باشد، خطر عفونت را به همراه دارد.
- اسکار: اکثر زخم‌های بستر با اسکار بهبود می‌یابند.
- مشکلات عاطفی: زخم بستر می‌تواند عزت نفس و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.